فهرست مطالب

نشریه پژوهش های نهج البلاغه
سال چهاردهم شماره 3 (پیاپی 46، پاییز 1394)

  • 156 صفحه، بهای روی جلد: 150,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1394/09/25
  • تعداد عناوین: 8
|
  • منصور پهلوان صفحه 5
  • سید جمال الدین دین پرور صفحه 7
    مدیریت نیاز همیشگی جوامع بشری است. امام علی(ع) دردوره حکمرانی خویش شاخصه های مدیریت تعالی گرا را مشخص کرد. نگاه امام در مدیریت معطوف به محور عدالت است. عدالت پیش زمینه وصول به مدیریت متعالی است. مهمترین مولفه های مدیریت متعالی در نهج البلاغه عبارت است از: خود نظارتی، دقت در گزینش کارگزاران، عطوفت و مهربانی نسبت به مردم، خودسازی (دفع رذائی و کسب فضائل)، شایست سالاری، پرهیز از گرایش های حزبی.
    کلیدواژگان: مدیریت، معیارهای مدیریت، عدالت، نهج البلاغه، امام علی
  • جلیل تجلیل، یاسر هوشیار صفحه 19
    انسان کامل آن انسانی است که همه ارزش های انسانی در او به طور هماهنگ با یگدیگر رشد کند . اولین کسی که اصطلاح انسان کامل را در عرفان وضع کرد ابن عربی، از عرفای قرن ششم بود. پس از او عزیزالدین نسفی، در قرن هفتم، نخستین نویسنده ای است که کتابی با نام «الانسان کامل» را نگاشت. موضوع این مقاله ، بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل با توجه به خطبه متقین و آثار عزیز نسفی می باشد. از آن جا که انسان کامل یکی از اصطلاحات مهم عرفان است، پس باید این انسان کامل را شناخت و سپس ویژگی ها و اوصاف او را دانست . شناختن ویژگی های انسان کامل باید از زبان کسانی باشد که یا خود محقق این راه بوده اند، مثل عزیز الدین نسفی یا امام علی (ع) که خود نمونه والای انسان کامل است . این مقاله بر آن است تا با روش تحلیلی تطبیقی به بررسی سیمای انسان کامل، در آثار عزیز نسفی و خطبه متقین نهج البلاغه بر حسب ویژگی های رفتاری: الهی، فردی، اجتماعی با نمودار آماری مورد تطبیق قرار دهیم و تلاش ورزیم نقاط مشترک و متشابه در این دو شخص عالی قدر را در مقوله انسان کامل بیان کنیم . برآیند این جستار نشان می دهد که در خطبه متقین و آثار نسفی به بهترین نحو ممکن سیمای انسان کامل ترسیم شده است .
    کلیدواژگان: انسان کامل، خطبه متقین، نهج البلاغه، آثار عزیزنسفی
  • سید مهدی الوانی، الهام بزرگ حداد صفحه 31
    مدیران و کارکنان سازمان های امروزی برای انجام هرچه بهتر امور فردی و سازمانی خود افزون بر تنظیم قوانین و مقررات و رعایت اصول حرفه ای، نیازمند مجموعه ای از رهنمودهای اخلاقی و ارزشی نیز هستند که می تواند نقش به سزایی در پیشبرد اهداف سازمانی داشته باشد. این مجموعه رهنمودها در سندی تحت عنوان منشور اخلاقی سازمان، حاوی معیارهای اخلاقی و ارزشی در جهت ایجاد هماهنگی و وحدت رویه میان سایر ذی نفعان سازمان تدوین می شود. از سوی دیگر با توجه به تعلق خاطر مسلمانان به آموزه های دینی و معنوی، می توان این منشور اخلاقی را با استفاده از فرمان ها، مکتوبات و سخنان امیرمومنان(ع) ایجاد نمود. این نوشتار با در نظر گرفتن مدل جامع منشور اخلاقی و نهج البلاغه به عنوان گزیده ای از خطبه ها، نامه ها و حکمت های ایشان به عنوان بزرگ ترین اثر جاودانه در دایره فرهنگ، علم و اندیشه بشری به ارائه یک منشور جامع اخلاقی شامل خطوط کلی و ارکان آن در چهار بعد فرد، سازمان، جامعه و حکومت پرداخته است.
    کلیدواژگان: منشور اخلاقی، اخلاق علوی، اخلاق سازمانی
  • علی اصغر پورعزت، پاکنوش کیانی، زینب پورعزت صفحه 51
    دوراندیشی و تدبیر امور با نگاه تیزبین خط مشی گذار و با در نظر گرفتن مصالح آینده حکومت، از مباحث ضروری حکم رانی متعالی است. خط مشی های تجویزی حال، دورنمای آینده را ترسیم می کنند و خط مشی های مالی، رویدادهای اجتماعی را رقم می زنند. رویدادهای اجتماعی، اتفاقات آتی را در پی خواهند داشت. بنابراین آینده، تحت تاثیر آن دسته از جریان های مالی است که ساخت اجتماعی جامعه را شکل می دهند. آرمانهای مشترک اعضای هرجامعه به استمرار و دوام آن جامعه کمک می کنند. جریان آزاد اطلاعات و شفافیت در رویه های جاری، موجب پایداری و انسجام حکومت می گردد و مشارکت مردم در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها را تقویت کرده و اعتماد عمومی به حکم رانان را افزایش می دهد. در این پژوهش، دلالت آیات و روایات برگرفته از قرآن کریم و سیره اهل بیت«علیهم السلام» و به ویژه سیره حکم رانی امام علی«علیه السلام» در مقوله خط مشی گذاری مالی و ملاحظات اخلاقی ناظر بر آن، رصد شده است. بهره گیری بهینه از منابع به جای مانده از گذشتگان، باعث شکوفایی جامعه و نیز مصونیت در برابر آسیب های اجتماعی و مالی شده، منافع عصر حاضر و مصالح آیندگان را تامین می کند و مسئولیت پیامدهای تسلسلی تصمیم ها و خط مشی ها را بر عهده می گیرد و اهتمام به امانت داری و مصرف مدبرانه با توجه به نیازهای نسل های بعد، برای نیل به مختصات حکم رانی متعالی ضروری است.
    کلیدواژگان: خط مشی مالی، عبرت از گذشته، مصرف مدبرانه، بهینه سازی منافع، نسل های آینده
  • ابراهیم اقبال، مهدی ممتحن، سید مهدی حسینی میلانی صفحه 75
    دعا، برترین عبادت و بالاترین رابطه بنده با معبود است. در این امر مهم، بندگان یکنواخت عمل نمی کنند و از آداب، اصول و موارد دعا شناخت درستی ندارند و چه بسا در این راه دچار سردرگمی و سرخوردگی شوند. الگو قرار دادن پیامبران الهی، امامان و پیشوایان بر حق، در این مسیر راه گشا است. دعاهای حضرت علی (ع) در نهج البلاغه، نمونه و ابزاری بس مناسب برای دستیابی به این مقصود است. با بررسی این موارد، آداب دعا همچون: به درگاه خداوند بودن و آغاز و پایان آن با ذکر و حمد و ثنای او بودن؛ اسلوب دعا همانند ساختار جمع داشتن و موضوع آن همانند امور اعتقادی، اخلاقی، مصالح عمومی و حکومتی، نعمت های کلی، مالی محدود و نتایج ارزشمند دیگری به دست می آید.
    کلیدواژگان: دعا، حضرت علی (ع)، نهج البلاغه، اسلوب، موضوع، دستآورد
  • قاسم درزی، پیام صدریه صفحه 103
    پژوهش موثر در موضوعات و پدیده های چندوجهی رویکردی میان رشته ای جهت تعمیم به میدان می کشد. رویکرد میان رشته ای می تواند به تبیین و فهم بهتر از پدیده های پیچیده و چندوجهی بیانجامد. زمینه مندسازی یکی از راه های موثر برای دست یابی به فهم صحیح میان رشته ای است. در این روش مباحث یک رشته علمی در بافت زمان، فرهنگ و یا تجربه فردی قرار می گیرد و در نتیجه مفاهمه میان رشته ای و یا میان گفتمانی بهتر صورت می پذیرد. حکمرانی مطلوب پدیده ای پیچیده و چندوجهی است که در گفتمان ها و بافت های متفاوت، برخی از مولفه های آن برجسته و برخی دیگر چندان مورد توجه قرار نگرفته است. همچنین بسیاری تلاش کرده اند آن را از گفتمان غربی و لیبرال دریافت کرده و در گفتمان اسلامی به کار ببندند. چنین رویکردی بیش و پیش از همه نیازمند آن است که در فضای گفتمان دینی اسلامی زمینه مندسازی شود و سپس برای حل معضلات اجتماعی و اقتصادی به کار گرفته شود. پژوهش حاضر، با ابن رویکرد، نشان داد که در بین مولفه های حکمرانی خوب، سه شاخص «کنترل فساد»، «حاکمیت قانون» و «صدا و پاسخگویی» از اهمیت و اولویت برخوردار است و سه شاخصه دیگر با توجه به بافت غیر مدرن جامعه صدر اول، چندان قابل تعمیق و بررسی نیست، اما نشانه های متقن دال بر اهمیت و ویژگی آن وجود دارد. همچنین مشخص شد حکمرانی خوب در گفتمان دینی اسلامی بر ویژگی های معنوی، الهی و آخرت گرا تمرکز داشته و متاثر از سعادت اخروی است.
    کلیدواژگان: حکمرانی مطلوب، مطالعات میان رشته ای، زمینه مندسازی، قرآن، نهج البلاغه
  • ابراهیم محمدی قراسویی صفحه 127
    مدیریت سالم و سیستم اداری سالم پیش نیاز هر گونه تلاش برای پیشرفت کشورهاست، و بی توجهی به این مسئله می تواند به تضییع منابع عمومی و حتی ازهم گسیختگی جوامع منجرشود. پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که به روش تحلیل محتوا انجام شده است و به شناسایی مولفه های سیاسی لازم برای استقرار و تداوم مدیریت سالم با الهام از نهج البلاغه می پردازد. بررسی ها و تحلیل های این تحقیق نشان می دهد که با توجه به نهج البلاغه، در بعد سیاسی 5 مولفه مردم مداری، ارتباط مستقیم با مردم، شفافیت و پاسخگویی، عدالت محوری، و نظام قضایی مستقل و کارآمد بر استقرار و تداوم مدیریت سالم تاثیر دارند. با توجه به این که نهج البلاغه از منابع اصیل فرهنگ اسلامی است و با فرهنگ بومی ایران تطابق دارد؛ توجه، تمرکز و برنامه ریزی برای ارتقای مولفه های تحقیق حاضر می تواند سلامت اداری در کشور را بهبود بخشد.
    کلیدواژگان: مدیریت سالم، حکومت سالم، نهج البلاغه، امام علی (ع)، مولفه های سیاسی، سلامت اداری
|
  • Seyed Jamaledin Dinparvar Page 7
    Management is constant need of human societies. Imam Ali (as) under specified rules management characteristics. Imam was in administration of justice. The field of the administration of justice is sublime. The excellent management indicators in Nahjolbalagha include selfmonitoring, precision in selecting brokers, kindness to people, self, put the top people in the job definition, no party leanings.
    Keywords: Management, Justice, Management standards, Justice, Nahjolbalagha, Imam Ali
  • Jalil Tajlil, Yaser Hooshyar Page 19
    Perfect Man, all human values to match his personal growth. The first person who coined the term perfect man in mysticism, Ibn Arabic, from the sixth century mystics. He Azizuddin Nasafî, in the seventh century, is the first author of a book called “perfect parachute” they wrote. This paper presents a comparative study of the human figure with respect to Nasafî’s sermon is righteous and works. The perfect man is one of the important terms in mysticism, have full knowledge of the features and attributes of man he is. This article seeks to examine the human face complete with comparative analysis method, Nasafî’s in the works and righteous sermon Nhj¬Alblaghh in behavioral characteristics: divine, personal, social and statistical charts will be implemented. It showed in the sermon righteous and perfect human face Nasafî shown very good.
    Keywords: The perfecthuman, the pious sermon, Nahjolbalaghe, Nasafî's works
  • Sayed Mehdi Alvani, Elham Bozorg Haddad Page 31
    Managers and staff in today’s organizations To do better individual and organizational affairs, In addition to setting rules and professional principles, require a set of ethical guidelines and values, which can play a significant role in following the organization’s objectives. This set of guidelines is developed in a document entitled Code of Ethics, and contains some moral and ethical standards in order to create harmony and unity among stakeholders of the organization. On the other hand, due to Muslim religious teachings and spiritual engagements, this Code of Ethics can be established by using the commands, written and eloquent words of Imam Ali (AS). The article, by taking a comprehensive code of conduct model and, Nahjolbalagha as a selection of sermons, letters and sayings of Imam Ali (AS) as the largest monumental work in the circle of culture, science and human thought is trying to provide a comprehensive code of ethics which includes outlines and elements in four dimensions of individual, organization, community and government.
    Keywords: Morality, Ethics, Imam Ali's moralities, organizational ethics
  • Ali Asghar Pourezzat, Paknoosh Kyani, Zeinab Pourezzat Page 51
    Foresight and planning affairs in light of sharp view of policy maker and with regard to the future interests of the government is one of the supreme governance requirements. Current prescriptive policies draw future prospects and financial policies shape social events. Social events followed by future events. Therefore, the future is under influenced of those financial flows which shape the social construction of society. Common aspirations of each community members help the continuity and sustainability of that community. Free flow of information and transparency in current procedures caused the stability and integrity of government, reinforcement of the public participation in decision-making and increase the public confidence in the authorities. In this study verses and quotations from the Quran and Methods and lifestyle of ahl al-bayt (Peace be upon them), especially the governance practices of Imam Ali (Peace be upon him), in the field of fiscal policymaking and ethical considerations relating to it has been observed. Optimal utilization of resources left from the past cause the prosperity of society and the immunity of it against the social and financial damages. It also provides the benefits of present time and future interests. Furthermore, it assumes the responsibility of the serial consequences of decisions and policies. The commitment to trusteeship and wise use due to the needs of next generations is essential for achieving the sublime governorship's characteristics.
    Keywords: fiscal policy, lessons drawing from the past, the wise use, optimizing benefits, future generations
  • Ebrahim Eghbal, Mehdi Momtahen, Mehdi Hosseini Milani Page 75
    Prayer, worship, the highest in relation to my best with God. In this matter, people do not behave the same. Idolize prophets, imams and leaders, is leading in this direction. Prayers Imam Ali (as) in Nahj, sample and appropriate means to achieve this goal. By studying these rituals such as praying to God and the beginning and end of citing and praising him, praying manner similar to the structure of the issue, as in matters of belief, moral, public and state interests, general gifts, money limited and other valuable results obtained.
    Keywords: Prayer, Imam Ali (AS) Nahj, how to pray
  • Ghasem Darzi, Payam Sadrieh Page 103
    Research topics and interdisciplinary approach to complex phenomena. Approach to explaining and understanding can be a complex and multifaceted phenomenon. Plat one effective way to achieve interdisciplinary understanding is correct. The discussion of a scientific discipline over time, culture and experience is personal and therefore favored an interdisciplinary understanding. Good governance is a complex phenomenon, and multiple discourses and different textures, some of its components and some other prominent non-issue. Some have tried to get it out of the Western discourse and liberal and Islamic discourse to apply. Such an approach requires that before and most of all in the space of dialogue to solve social problems and economic Dynyaslamy plat then applied. Research show that among the components of good governance, the indicators of “control of corruption”, “rule of law” and “voice and accountability” of the importance and priority and three other indicators of non-modern context of Islam, so these reviews but there are strong indicators of the importance and characteristics. It was also good governance in the Islamic religious discourse on intellectual property, divine and eternal happiness is influenced by Khrtgra focus.
    Keywords: Good governance, interdisciplinary studies, Contextualizing, Quran, Nahj
  • E. Mohammadi Qarasouei Page 127
    Good management and good government precede on other attempts in order development of countries, and careless to this problem not only can destroyed public resources but also Disintegrate societies. This research is an applied research that is used content analysis. Findings of this research indicate in inspiration of Nahgolbalaghe, five components: people oriented, direct communication with people, transparency and responsiveness, justice oriented, and efficient and independent judiciary system in political dimension affect on establishing and continuity of good management. In consideration of Nahgolbalaghe, is one of the principal origins of Islamic culture and consistent with Iranian culture, consideration and concentration on components of this research can improve administrative integrity of the country
    Keywords: good management, good government, Nahgolbalaghe, Imam Ali (p.b.u.h), administrative integrity, political components